રેખ્તા
હિન્દવી
સૂફીનામા
રાજસ્થાની
ઝવેરચંદ મેઘાણી
[‘કર મન ભજનનો વેપાર’ -એ ભજન-ઢાળમાં]
શબદના સોદાગરોની જાય ચલી વણજાર જી
ગગન-કેડા ધૂંધળા એની રજ તણે અંબાડ
ચલ મન શબદને વેપાર;
જી-જી શબદના વેપાર.
કોઈક લાદે પોઠિયા
કોઈ ગધે ભરતા ભાર જી;
કોઈક જોડે ગાડાંગાડી
ભીડાભીડ કતાર
જી-જી શબદના વેપાર.
નહિ જડે તુંને પોઠિયા
નવ ગધે ભર તારો ભાર જી;
આપણ કાંધે લઈ ગઠડિયાં
ઊપડ ધણીને દ્વાર
જી-જી શબદના વેપાર.
તારી જણશ વીરા જુદિયું
એના જુદા જાણણહાર જી;
જૂઠાં રે નામ એનાં પાડીશ નૈ
ભલે નવ જડે લેનાર
જી-જી શબદના વેપાર.
અતરિયો રે વીરા, એકલપંથી
બેસે ન હાટ બજાર જી;
એક જ પૂંભડે અવનિભર
એની ફોરમના છંટકાર
જી-જી શબદના વેપાર.
અતરિયા હો તારે કારણે
આજ અબજ ફૂલ બફાય જી;
અબજ માનવ-પૂંખડાં
ધગ ધગ જળે ઓરાય
જી-જી શબદના વેપાર,
એક શબદને પૂંભડે
જેની ખપે જીવન-વરાળ જી;
એવાં અબજને તોળવા
કૈંક બેટા હાટ બકાલ
જી-જી શબદના વેપાર.
ઊછી ઉધારા અરક લઈ
માંહી ઘોળે તેલ ધુપેલ જી;
એવા સુરૈયાની કૂડી ચાલાકી,
નારી-રંજણ ખેલ
જી-જી શબદના વેપાર.
કોઈ ચાંદરણાં માગશે.
કોઈ માગે રૂમઝૂમ રાત જી;
કોઈ કહે બીજી નવ ખપે
વિણ ભૂખ્યાં જનની વાત
જી-જી શબદના વેપાર.
હૈયા કેરી ધારણે
તારે ઉર ઉઠે જે સૂર જી;
એ જ સૂરોના ઈમાની ભાઈ!
ગાયા કર ચકચૂર
જી-જી શબદના વેપાર.
નહિ ચાંદો નહિ ચાંદની
નહિ નીલાં સાયર-નીર જી;
શબદને સરજે નહિ
ઘનમેહુલા ન સમીર
જી-જી શબદના વેપાર.
આતમની એરણ પરે
જે દી અનુભવ પછડાય જી;
તે દી શબદ-તણખા ઝરે
રગ રગ કડાકા થાય
જી-જી શબદના વેપાર.
ખાંપણમાંય તારે ખતા પડશે
તન હોશે તારાં ખાખ જી;
તોય શબદના દીવડા
હોશે પંથભૂલ્યાંની આંખ
જી-જી શબદના વેપાર.
સ્રોત
- પુસ્તક : સોના નાવડી (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 16)
- સંપાદક : જયંત મેઘાણી
- પ્રકાશક : ગુજરાત સાહિત્ય અકાદમી
- વર્ષ : 1997